Op zondag 5 september 2021 werd er in Amsterdam een protestmars gehouden tegen de coronamaatregelen die zijn ingesteld door de Nederlandse overheid. Onderdeel van de discussie achteraf was hoeveel demonstranten er op deze protestmars afgekomen zijn. Dat roept de vraag op hoe te berekenen is hoeveel demonstranten er op een specifieke locatie aanwezig zijn. In dit artikel leggen we je een methode uit die volgens de NOS door de Nederlandse Politie gebruikt zou zijn om het aantal personen tijdens de protestmars in te schatten.
Het berekenen van het aantal vierkante meters
Om in te kunnen schatten hoeveel personen zich op een specifieke locatie bevinden, is de eerste stap het berekenen van het oppervlakte van de locatie. Normaal gesproken is de oppervlakte te berekenen door de lengte maal de breedte te nemen. Dat zou bijvoorbeeld betekenen dat een voetbalveld met een lengte van 100 meter en een breedte van 64 meter een oppervlakte heeft van 6.400 vierkante meter (m²). Middels een website als Mapchecking.com kan op een kaart het aantal vierkante meters berekend worden door met de muis geografische parameters aan te brengen. Hieronder ziet u bijvoorbeeld dat het aantal vierkante meters van De Dam rond de 14.000 ligt, afhankelijk van waar tot waar de geografische parameters precies worden aangebracht.
Let op: in praktijk is de oppervlakte van een demonstratielocatie natuurlijk veel lastiger te berekenen. Niet alleen zijn de lengte en de breedte soms onduidelijk (mede vanwege de vorm van de locatie), ook is het zo dat de locatie van een demonstratie vaak dynamisch is. Anders gezegd: geregeld verplaatsen demonstranten zich naar andere locaties. Daarnaast moet er ook rekening mee worden gehouden dat de gebruikte kaarten en/of satellietbeelden mogelijk gedateerd zijn.
Het berekenen van de dichtheid van een mensenmassa
Als de oppervlakte van een locatie bekend is kan berekend worden hoeveel mensen zich op deze locatie bevinden. Via de website Mapchecking.com wordt dat gedaan door de dichtheid van het aantal personen per vierkante meter in te vullen, op basis waarvan het totale aantal personen op het totale oppervlakte berekend wordt. Met andere woorden: stel dat er op het voetbalveld van 6.400 vierkante meter precies één persoon per vierkante meter staat, dan zou dat betekenen dat er 6.400 personen op het voetbalveld staan.
De vraag in praktijk is echter hoeveel personen er tijdens een demonstratie op een vierkante meter staan. Ondanks dat deze vraag eenvoudig lijkt, is het antwoord op deze vraag een stuk complexer. Tijdens een demonstratie is het aantal personen per vierkante meter immers niet gelijk verdeeld over elke vierkante meter, ook is het vaak zo dat personen zich bewegen over de oppervlakte. Het is daarom handig om een gemiddelde te nemen om de dichtheid te kunnen berekenen. Hiermee wordt bedoeld dat er gekeken wordt naar het gemiddeld aantal personen per vierkante meter.
Maar hoe komt u dan tot een gemiddelde van het aantal personen per vierkante meter tijdens een demonstratie? Ook dat kan vrij complex zijn. Het is in ieder geval aanbevolen op verschillende bronnen te raadplegen. Dat kunnen niet alleen camerabeelden zijn, maar ook dronebeelden, beelden afkomstig van sociale media en inschattingen van collega’s op de grond. Staan er dus gemiddeld twee personen per vierkante meter op een voetbalveld, dan zou een schatting kunnen zijn dat er in totaal 12.800 personen op het voetbalveld staan. En met 1,5 persoon per vierkante meter zou volgens Mapchecking.com het geografisch gemarkeerde gebied ruim 20.000 personen kunnen bevatten.
Een paar kanttekeningen
In dit artikel is slechts één manier om het aantal personen op een demonstratie te kunnen inschatten beschreven. In praktijk zult u meerdere methoden en verschillende bronnen moeten gebruiken om zo tot een zo nauwkeurig mogelijke schatting te komen. Ook dient u rekening te houden met obstakels die de mogelijk te bezetten oppervlakte van een locatie verkleinen. Mensenmassa’s zijn tot slot zeer dynamisch: mensen bewegen zich door elkaar op verschillende oppervlakten, hetgeen een inschatting van een dichtheid van mensengroepen en daarmee het aantal personen op een locatie kan bemoeilijken.
Vragen, suggesties of opmerkingen?
Heeft u vragen over dit artikel? Of heeft u suggesties voor het kunnen inschatten van het aantal personen tijdens een demonstratie? Laat het ons weten of reageer op dit artikel. Ook zien we u natuurlijk graag in een van onze OSINT-trainingen.